De Ocean clean up

De samenleving is doordesemd met positivisme en optimisme en dat is maar gelukkig ook.  Positief in het leven staan is een belangrijke eigenschap voor het functioneren van mensen. Belangrijke voorwaarde voor het slagen van een onderneming is altijd een positieve grondhouding en onvoorwaardelijk geloof in het te behalen doel en het is ongebruikelijk om de plannen van een ondernemer ter discussie te stellen of te bekritiseren. Zelfs al weet je – wellicht uit eigen ervaring- dat het plan weinig kans van slagen heeft. De gewoonte is dat we het glas heffen en de ondernemer goede zaken toewensen. Daarop maakte het plan van TUD -Boyan Slat om the great pacific garbage patch te gaan opruimen geen uitzondering Wereldwijd werd het plan juichend onthaald en Boyan Slat, werd een held.  Ja, en wie zou er nu ook kritiek willen leveren op een plan om de plastic afval – waarin zeedieren verstrikt raken – uit de zee te verwijderen. Wie durft zich nog negatief uit te spreken tegen zo ’n mooi en nobel plan als de  financiering  daarvoor kwam van de grootste plasticvervuiler(s) waaronder Coca Cola.     

Bij ondernemen hoort ook het vermogen om schijnbare tegenstellingen te laten samenvallen en dat was bij het opstellen van een business plan voor het  project Ocean Clean-up niet anders: hoe een bedrijf geld kan verdienen met het opruimen van een vuilnisbelt op zee en die vervolgens op het land weer opslaan. Een vuilnisbelt, twee keer zo groot als de Staat Texas, drijvend in het midden van een oceaan zo groot als het Europese continent en Afrika samen. Dat bleek mogelijk met Goede PR door peperdure communicatiebureaus, betaald door Coca Cola en Akzo Nobel.  Grote veroorzakers van plastic afval hebben belang bij een goed imago als het gaat over het opruimen van hun afval.  Daarom steunen zij het project.  De RVO – de Rijksdienst voor ondernemend Nederland – betaalde ook een groot deel van de kosten om Nederland, als exporteur van groene technologieën, te promoten in het buitenland.    

De great pacific garbage path blijkt echter een verzinsel te zijn en plastic blijkt ook niet schadelijk voor dieren te zijn.  Voorzover dieren verstrikt raken, is dat meestal in visgerei.           

In zijn artikel – the-great-pacific-garbage-patch-twice-the-size-of-texas-is-fake -legt Patrick Moore – oprichter van Greenpeace- uit, dat plastic niet giftig is en dat veel zeedieren juist dankbaar gebruikmaken van plastic voorwerpen die in de zee drijven of zijn gezonken naar de bodem. De heremietkreeft bijvoorbeeld, maakt dankbaar gebruik van gezonken plastic bekertjes en zeevogels gebruiken plastic ‘pebbels’ als vervanging van steentjes etc om het voedsel te ‘kraken’ ;  zeevogels hebben geen tanden. Het voedsel wordt ‘gekraakt’ in een soort maag die de gizzard wordt genoemd , zo legt patrick uit.     

 ” There is a large distinction between pollution in the sea, and litter, the latter of which is often not harmful to the environment and can actually be beneficial to ecological systems” 

Dat alles wil natuurlijk niet zeggen dat er niets gedaan zou moeten worden aan de toenemende hoeveelheid plastic die terechtkomt op de afvalbergen, maar daarvoor zouden betrokken milieu – organisaties de hand in eigen boezem moeten steken. Om te beginnen door wél kritisch te zijn op dit vervuilende en verspillende project, dat zelf in grote mate bijdraagt aan de plastic afvalberg, CO2 uitstoot en andere – NOx- vervuilende stoffen.     

Plastic vervuiling verminderen en voorkomen begint logischerwijs bij minder plastic. Met name bij de keus van kleding en schoeisel, zouden mensen al een groot verschil kunnen maken.   

De vraag is, waarom de overheid onnodig plastic niet zou verbieden. Dat kan ze wel , maar wil ze niet. De overheid, de plastic – industrie en de plastic verwerkende industrie zijn namelijk nauw met elkaar verbonden en hebben gezamenlijke belangen. Bedrijven in de keten van plasticproductie tot verwerking maken vaak deel uit van wereldwijd opererende Conglomeraten. Een verbod op onnodig plastic zou schadelijk zijn voor de economie, veel werkgelegenheid kosten en vooral de aandeelhouders schaden. Vandaar dat de overheid regels uitvaardigt die het gebruik van plastic juist bevorderen.    

Niet de vervuiler betaalt, maar de burgers betalen met z’n allen -via oa de afvalstoffenheffing – de vervuiling die plastic bedrijven veroorzaken en die afvalbedrijven weer opruimen.

Stientje van Veldhoven ( vertrok naar het WRI ) werkte graag mee aan het afsluiten van convenanten met de sector want die hadden er dan weer een nieuw verdienmodel bij. De kosten worden verhaald op de burger die er zelf om had gevraagd. Een van de laatste aanwinsten was het statiegeld op kleine flesjes. Veel nieuwe bedrijven en organisaties, zoals de ocean clean up-organisatie, ontlenen hun bestaan aan die nieuwe geldstromen (subsidies). Zo houden de burgers zelf de keten(s) van industrieën in stand – versterken ze die in feite- en betalen ze, bovenop de afvalstoffenheffing, blijmoedig de subsidies die lagere overheden opleggen. Grosso modo is dat principe van toepassing op alle activiteiten in het kader van ‘de economie van de energietransitie’.

En de plastic -en afvalbaronnen ? Die heffen nog eens de glazen, gezeten op hun miljarden jachten.   Lees via deze link het artikel van Patrick Moore        

https://www.heartland.org/news-opinion/news/the-great-pacific-garbage-patch-twice-the-size-of-texas-is-fake

cleantech

Dit is Boy Cleantech, die ervan houdt een klusje te doen als de baas van huis is. Boy is een ondernemend hondje .

Vorig jaar had de VPRO een serie op televisie over ‘ Cleantech’  De naam zegt het al: technologie om de problemen van milieu vervuiling, energie- en grondstoffen schaarste en het  ‘klimaatprobleem’ op te lossen. Vanuit zijn Londense kantoor schetste een investeerder de mogelijkheden voor de toekomst en als voorbeeld was gekozen voor een waterzuiverende water-zak van een Canadese ondernemer. Die had bij een bezoek aan een Afrikaans land ontdekt dat het drinkwater ernstig verontreinigd was geraakt. De oplossing die ze hadden ontwikkeld was een plastic zak waarin het water werd gezuiverd door UV straling, wanneer die aan het zonlicht werd blootgesteld.  Na gebruik werd de zak weggegooid, want die kon maar één keer worden gebruikt.

Bij  de uitleg van de werking van het product, keek de directeur in de camera zoals onze brave Boy ook doet en wie kan zo’n onweerstaanbaar snoetje nu weerstaan. Goed gedaan Boy ! Zal de baas zeggen, ofwel, wie kan er nu tegen zo’n goed plan zijn, zal het publiek in koor roepen.

Maar boy had wel de hele deur gesloopt ! Boy had het symptoom van de dichte deur bestreden door die volledig te slopen. De oorzaak was waarschijnlijk geweest dat de baas de deur had dichtgedaan. Als de deur open was gebleven ,had Boy naar de andere kamer gekund en de deur heel gelaten.

De overeenkomst met de plastic zuiveringszak is duidelijk. Waarom was dat water vervuild, had de eerste vraag moeten zijn.  Nu was het probleem van het vervuilde water ingeruild voor het probleem van afval  en in dit geval wellicht  zelfs giftig afval. wat voor stoffen waren in die plastic zak verwerkt om dat water te zuiveren ? En hoeveel grondstoffen en energie had deze oplossing wel niet gekost ? Was het niet goedkoper geweest het probleem bij de basis aan te pakken in plaats van het symptoom te bestrijden ?

Nee, want dan was er geen business- model geweest en zelfs helemaal geen cleantech ontstaan.

Daarom gaan we nu de de ‘plastic soep’ bestrijden door nóg meer plastic te produceren en/of in te zetten op circulaire productie, terwijl productie juist steeds meer lineair (1) wordt.  Zie ook de andere artikelen over deze onderwerpen op deze site.

En daar helpt Boy graag een pootje bij, sinds kort samen met z,n vriendinnetje ,want de zaken gaan goed.

1) Lineaire productie is het omzetten van grondstoffen tot een materiaal dat daarna niet meer kan worden teruggebracht naar de oorspronkelijke grondstoffen. Beton bijvoorbeeld is zo’n materiaal. Cement, zand en grind harden uit tot beton door toevoeging van een klein beetje water en zal daarna nooit meer zand grind en cement worden. Ook kunststoffen uit de groep ‘thermoharders’: die in grote hoeveelheden worden toegepast voor de fabricage van wieken van windmolens en superlichte fietsen zullen uiteindelijk als afval eindigen en tot de eeuwigheid in de natuur blijven rondzwerven.

afval bestaat niet meer

Op 17 juni 2015 werd , met 56 tegen 5 stemmen een resolutie aangenomen in het Europese Parlement .  Mochten de voorstellen werkelijk leiden tot wetgeving,  dan zou dat enorme gevolgen hebben voor de  productie – keten,  afval inzameling en verwerking .

CIRCULAR ECONOMY ” SYSTEMIC CHANGE” NEEDED TO ADDRESS RESOURCE SCARCITY.

“It is a vital step for the EU to use resources more efficiently and to reduce our resource dependency and also to bring savings in material costs. Smart ecodesign of products also bears in mind repairing, reusing and recycling products,” said the lead MEP, Sirpa Pietikäinen, after her resolution was adopted by the environment committee by 56 votes to 5, with 5 abstentions.

Hieronder de punten uit de resolutie :

  1. voorkomen van afval
  2. bindende maatregelen mbt reductie van gemeentelijk , commercieel en industrieel afval
  3. invoeren van het ‘betaal als je stort principe “
  4. doelstellingen formuleren om te komen tot recycling en 70 % hergebruik van restafval en 80 % verpakkingen
  5. verbod (strictly limited ) op verbranden van niet recycleerbaar en afbreekbaar afval
  6. bindende maatregelen om storten van afval tegen te gaan.

Afval = Energie

In een ecologisch systeem is de kringloop van grondstoffen gesloten.  Sinds  we echter, ergens in de twintiger jaren,  steeds meer kunststoffen of synthetische stoffen  gingen gebruiken ( oa omdat grondstoffen vaak schaars waren of duur ) kwamen er steeds minder grondstoffen terug in de cyclus.  Sindsdien bestaat de term ‘ afval ‘.

De grondstof van kunststoffen is aardolie.  Aardolie wordt schaarser,  maar het gebruik van, met name plastic verpakkingen,  is de afgelopen decennia explosief gestegen en daarmee ook de het gebruik van aardolie en de vervuiling van het milieu en de zee ( plastic soup )
Elke dag weer worden wereldwijd miljarden verpakkingen weggegooid.   Tankers vol met aardolie worden linea recta omgezet in afval, dat vervolgens in het beste geval -door verbranding -voor een gedeelte wordt omgezet in elektriciteit, maar voor een groot gedeelte terecht zal komen op de steeds groter wordende afvalberg.  (landfills)‘

“Disposabels”,  is een mooi woord voor producten die één keer worden gebruikt en daarna  weggegooid.  Denk aan de luchtvaart en de medische sector.

recycling.  Soms kunnen de producten worden gerecycled .  Gedemonteerd en dan weer worden gebruikt als grondstof,  net als in de ecologische kringloop.   Dat  geldt echter alleen voor de plastics die tot de groep van de zogenaamde thermoplasten worden gerekend, zoals  bekertjes, flesjes en allerlei folies.   Niet de groep van thermoharders, die juist populairder wordt.  “Composieten’ tenslotte,  vezelversterkte  thermoharders  zijn zo mogelijk nóg populairder aan het worden, dankzij de eigenschap dat die extreem licht en sterk tegelijk zijn.  Daarom worden bijvoorbeeld  de wieken van  windturbines er van vervaardigd en BMW gaat binnenkort complete auto’s produceren in een speciaal gebouwde fabriek in Amerika, omdat lichte auto’s minder energie gebruiken.

Via allerlei (om)wegen belanden plastics  in de rivieren en de zee  en komen zo weer terecht in de voedselketen.

Energie:  Om een plastic verpakking te maken is maar heel weinig grondstof – bv. polyethyleen – nodig en maar heel weinig energie,  maar voordat de verpakking uiteindelijk via vele omwegen in de verbrandingsoven belandt of op de afvalberg,  zijn een groot aantal stappen doorlopen waar energie ( olie ) voor nodig was.

Voorkomen  zou dus moeten worden  dat afval ontstaat.
Minder plastic afval betekent minder vervoersstromen bij de winning van grondstoffen, minder energie en vervuiling bij de productie en minder vervoersstromen bij de distributie – en  inzameling  met als gevolg : minder uitstoot van giftige gassen,  minder CO2 uitstoot en minder landfills en minder ( maatschappelijke ) kosten.

Afval reductie = minder energie = minder uitstoot en = last but not least een besparing op de kosten  in uw organisatie.

Is het ‘ circulaire economie’ of ‘ dé circulaire economie ‘?

Een ‘circulaire’ is een brief of reclamefolder.

Elke week ploft een pakket met circulaires op de mat van het huis waar ik woon en die gaat linea recta de vuilnisbak in en dan linea recta naar de vuilverbranding . ( waar dan weer een warmtenet aan wordt gehangen ) 

Onlangs heb ik een inzending gestuurd in het kader van de Herman Wijffels Innovatieprijs in de categorie ‘Circulaire economie’. Ik was in 5 minuten klaar, want ik wist natuurlijk heel goed hoe een circulaire economie eruit zou kunnen zien.

Mijn voorstellen zijn niet revolutionair en heel simpel uit te voeren en hoewel ze zouden leiden tot een enorme vermindering van de CO2 uitstoot en een schoner milieu, waar de prijsvraag over ging,  weet ik nu al dat mijn inzending het niet zal halen: niet innovatief  en niet hip.

Regelmatig sprak ik met mijn oude moeder over het onderwerp ‘circulaire economie’, want daar kon zij veel over vertellen.

En ik zie het allemaal nog voor me:

Hoe bij ons elke week de schillenboer met paard en wagen door de straat kwam die het gft afval kwam ophalen om aan de varkens te voeren; hoe eens in de zoveel tijd de oud – ijzerboer het oude metaal kwam ophalen en hoe de melkboer elke dag door de straat kwam met zijn knetterende motorkarretje. Bij hem kocht mijn moeder in het begin nog losse melk en later melk in flessen die weer werden opgehaald.  En ja, het oud papier werd opgehaald door de muziekvereniging en kerk die met de opbrengst nieuwe muziekinstrumenten kochten of de kerk lieten restaureren.

Afval bestond niet !

Als we nog verder terug gaan in de tijd;  vóórdat machines hun intrede deden en heel veel zwaar werk van de mensen gingen overnemen , was er nog écht sprake van een ‘circulaire’ economie : ‘afval’  bestond  niet. Niet bepaald een tijd om naar terug te verlangen.  Mensen werkten van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat op het land om voedsel te verbouwen. Ze leefden vaak in erbarmelijke omstandigheden en ze haalden vaak de 50 ste verjaardag niet.

Maar tóen was er sprake van een ‘ circulaire economie ‘, in tegenstelling tot de economie, zoals gepropageerd door moderne kwakzalvers van het eco-industrieel complex.  Een economie juist gebaseerd op pure lineaire productie: waarbij fossiele reserves, samen met grondstoffen in hoog tempo worden omgezet in een epische berg afval, vol irreversibele stoffen.   

De schillenboer werd in de zeventiger jaren aan de kant gezet. De overheid had bepaald dat de ‘swill’, die hij aan de varkens voerde gevaarlijk was voor de volksgezondheid en dat vanaf dat moment gft afval alleen nog maar door gecertificeerde bedrijven mocht worden ingezameld.  Dit was de eerste sector die onder de marktwerking kwam te vallen.

Sinds die tijd hebben wij een GFT container en elke week komt de vuilnisauto die legen. Onlangs ben ik via een chauffer te weten gekomen dat een vuilnisauto voor elke twee kilometer 1 liter dieselolie verstookt. Al die vuilnisauto’s bij elkaar leggen  honderdduizenden kilometers af ( het locale wegennnet telt 122.000 km ) om het af te leveren bij een van de verwerkingsfabrieken, die er dan “groen” gas en compost van maken.  Gemeenten kopen het groene gas weer terug om de vuilnisauto’s op te laten rijden.   Na een tijdje is ook de compost klaar en kan de burger zijn eigen gft- afval weer terugkopen in een plastic zak.   Dat  gaan ze zaterdag’s met de auto ophalen bij het tuinbedrijf.

De melkboer, kruidenier etc zijn allang uit het straatbeeld verdwenen en producten die niet in een weggooiverpakking worden verkocht zijn zeldzaam. Dagelijks worden miljoenen melkpakken en ( plastic ) flessen, na één keer gebruiken weggegooid.

“Statiegeld is niet meer van deze tijd “,  zei CDA politicus Joop Atsma.

Niet alleen wordt er steeds meer afval geproduceerd, ook komen er steeds meer producten die zijn vervaardigd van materialen die niet hergebruikt kunnen worden of gerecycled en de afvalberg doen groeien. ( wieken van windmolens )

Circulaire economie ?  ” amehoela” zou mijn moeder hebben gezegd.

gerelateerde berichten :

Afval = Energie

afval bestaat niet meer

cleantech